آیا می دانید ریزش مو و یا داشتن موهای ضعیف و آسیب دیده، می تواند نشانه عدم سلامتی باشد؟ برخی شرایط و داروهای مصرفی، تاثیر مستقیم بر بدن و خصوصاً موها می گذارند. در سایر موارد، تنها مراقبت از موها و پوست سر کافی است.

راهنمای تصویری زیر به شناخت عوامل تهدید کننده ی ریزش مو و راههای پیشگیری و درمان آن کمک می کند.

● ریزش مو

برخی متخصصان معتقدند هر فرد روزانه ۱۰۰ تار موی خود را از دست می دهد. این بدان معنی نیست که شما به زودی کچل خواهید شد. حدود ۹۰ درصد از صد هزار فولیکول مو، در هر زمانی در حال تولید مو هستند. ۱۰ درصد دیگر در حال استراحت (تلوژن) هستند و پس از دو الی سه ماه می ریزند و موی جدیدی جایگزین موهای ریخته می شود و این چرخه رشد ادامه خواهد داشت.

● شوره

شوره یا پوسته های موجود در موهای برخی افراد مسری نیست، پس چگونه به آن مبتلا می شویم؟ دو نظریه در این باره وجود دارد. پوسته های سر به دلیل رشد قارچ در پوست سر بوجود آمده اند. نظریه دیگر احتمال وجود پوسته در پوست سر چرب، استرس، چاقی، سرما، آب و هوای خشک، داشتن اگزما و یا پسوزیاریس، بیشتر می داند.

گرچه داشتن شوره زیبا نیست و خاراندن سر نیز مشکلاتی را بوجود می آورد، اما بطورکلی شوره سر مضر نیست.

● نکاتی برای درمان شوره سر

برای کاهش تجمع سلول های مرده روی سر، سعی کنید روزانه از شامپوهای ضد شوره استفاده کنید. بگذارید شامپو برای پنج دقیقه روی سرتان باقی بماند؛ سپس به خوبی آبکشی نمایید. ممکن است برای پیدا کردن شامپوی ضد شوره مناسب مجبور باشید چندین شامپو را امتحان کنید. ممکن است تاثیر یک شامپو پس از مدتی متوقف شود، در این صورت پس از مشورت با دکتر خود شامپوی دیگری را امتحان کنید.

● زرد شوره

اگر شوره سر زرد رنگ و چرب باشد، احتمال ابتلا به دراماتیت زیاد است.

دراماتیت شوره ای گونه ای التهاب پوستی است که در محل هایی که غدد چربی فراوانی وجود دارند، مانند سر و صورت رخ می دهد. اگرچه ریشه ی دراماتیت شوره ای به هورمون ها و قارچ ها و حتی برخی مشکلات عصبی برمی گردد، اما درمانی مشابه شوره سر دارد.

در موارد خفیف استفاده از شامپوهای ضد شوره و در موارد شدیدتر استفاده از داروهای ضد قارچ و استروئید تجویز می شود.

● دلایل طولانی شدن جریان تلوژن

از عواملی که باعث طولانی شدن حالت استراحت (تلوژن) می شود می توان به جراحی، زایمان، برخی داروها، رژیم غذایی اشتباه، استرس شدید و مشکلات تیروئید اشاره کرد. این عوامل، پس از دو ماه، ریزش و نازک شدن موها را به همراه خواهند داشت.

در برخی موارد موهای جدید به سرعت جایگزین خواهند شد.

● کچلی موضعی

در کچلی های موضعی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه با فولیکول های مو به مبارزه می پردازد و نتیجه آن ریزش مو در آن مناطق است.

داشتن یک یا دو قسمت کوچک از این کچلی طبیعی است، اما ممکن است برخی افراد به دلیل این مشکل تمام موهای خود را از دست بدهند و یا به دفعات دچار این مشکل شوند. کچلی موضعی مسری نیست و به داروهای تجویزی پاسخ می دهد و حتی ممکن است به خودی خود درمان شود.

● ریزش موی مردانه

نود درصد ریزش موی مردان به عامل وراثت بر می گردد. این نوع وراثت بیشتر از خانواده ی مادری به ارث می رسد، پس موهای اجداد مادری خود را در نظر بگیرید و آینده موهای خود را همانگونه تصور کنید!

الگوی طاسی مردانه اغلب با خالی شدن شقیقه ها، سپس فرق سر شروع شده و اگر از بالا نگاه کنید، سرانجام موها شبیه به یک نعل اسب در دو طرف سر باقی می مانند.

از داروهایی که معمولا برای کاهش سرعت ریزش مو تجویز می شوند می توان به ماینوکسیدیل (minoxidil) و فیناستراید (finasteride) اشاره کرد.

● ریزش موی زنانه

معمولا الگوی ریزش موی زنان، نازک شدن تمام موهاست. برخلاف مردان، زنان به ندرت دچار طاسی می شوند و روند ریزش موی زنان بسیار آهسته تر از مردان صورت می گیرد. برخلاف باور عموم، موی بلند دلیل اصلی آسیب دیدن موی زنان نیست بلکه عوامل دیگری در این امر سهیم هستند.

شامپوهای ضد ریزش مو تنها به رویش مویی که به تازگی ریخته است کمک می کند و ماینوکسیدیل، گزینه ای مناسب برای کاهش سرعت این نوع ریزش است.

● اجتناب از نور خورشید

قرار گرفتن مداوم در معرض تابش خورشید، موها را خشک و شکننده می کند. همچنین افرادی که موهای نازکی دارند بیشتر دچار خشکی مو و آفتاب سوختگی پوست سر می شوند.

پوشیدن روسری یا کلاه ایده خوبی برای دوری از اشعه های مضر خورشید است.

● رژیم غذایی نادرست

فکر می کنید رژیم غذایی نادرست می تواند دلیل ریزش مو باشد؟ بله، در مواردی که ریزش شدید مو ملاحظه می شود تقریباً دلیل اصلی رژیم غذایی است!

پروتئین و آهن از مواد معدنی ضروری برای سالم و شاداب ماندن مو به شمار می آیند. همچنین امگا۳، اسیدهای چرب، روی و ویتامین آ موجود در مواد غذایی، از ریزش مو جلوگیری می کنند.

رژیم های غذایی کم کالری اغلب فاقد مواد مغذی لازم هستند. در نتیجه رشد مو به تعویق افتاده، پیاز مو سست شده و مو حالت آسیب دیده و شکننده به خود می گیرد. علاوه بر رژیم غذایی نادرست، عادت های غذایی نادرست مانند به تعویق انداختن وعده های غذایی و یا شام نخوردن نیز می توانند به ریزش مو کمک کنند.

● مو و قلبی سالم با رژیم غذایی سالم

طراوت و درخشندگی موها را با خوردن ماهی آزاد (salmon)، امگا۳ و اسیدهای چرب را با خوردن گردو، ویتامین آ را با اسفناج و هویج، سلنیُم را با خشکبار و روی مورد نیاز را با مصرف صدف و بادام هندی تامین کنید.

علاوه بر موارد اشاره شده، مصرف لبنیات کم چرب، غلات سبوس دار و سبزیجات تازه را برای حفظ سلامت پوست و مو و همچنین قلب خود از یاد نبرید.

● سفید شدن مو

بالا رفتن سن تنها دلیل سفید شدن مو نیست. سفیدی مو می تواند از علائم کم خونی، مشکلات تیروئید، کمبود ویتامین ب۱۲ و پیسی (برص) باشد؛ اما اگر شما هنوز وارد ۴۰ سالگی نشده اید و موهای سفید زیادی دارید ابتدا وراثت را مورد بررسی قرار دهید سپس با پزشک خود مشورت کنید.

در صورتیکه فرد به مواد شیمیایی موجود در رنگ مو حساس نباشد، هایلایت و رنگ کردن مو گزینه مناسبی است.

● موهای تحت فشار و کشش

چهل گیس، بافتن و حتی دم اسبی کردن موها اگر به صورتی باشد که مو کشیده شود می تواند به فولیکول های مو آسیب رسانده و حتی باعث ریزش دائم مو گردد. همچنین اکستنشن مو و استفاده از کلاه گیس، بدلیل وزن اضافی که دارند می توانند به ریزش مو کمک کنند.

اگر موهای بلندی دارید، هرچند وقت یکبار مدل بستن موی خود را تغیر دهید تا به موهای خود اجازه رشد کردن داده باشید.

● ابزار آرایشی پر خطر

دکلره کردن مو، استفاده مداوم از اتو مو، سشوار و حتی زیاد برس کشیدن، بدلیل آسیب رساندن به ریشه مو باعث خشک و شکننده شدن مو می شوند. برای جلوگیری از آسیب بیشتر، سعی کنید که در استفاده از ابزارهای مذکور زیاده روی نکنید.

● اثرات جانبی برخی داروها

برخی داروها باعث ریزش مو می شوند. داروهای ضد انعقاد خون، پایین آورنده کلسترول، ضد افسردگی، ضد بارداری، یائسگی، داروهای غیر استروییدی و التهابی (nsaid) و آنتی بیوتیک ها از این دست هستند.

این نوع ریزش مو معمولا پس از تمام شدن دوره داروهای تجویزی، متوقف می شود.

● ماساژ سر

با اینکه تاثیر ماساژ بر کاهش ریزش مو اثبات نشده، اما ماساژ سر منجر به کاهش شگفت انگیز استرس خواهد شد. وجود رشته های عصبی فراوان، دلیل حساس بودن پوست سر به لمس شدن و در نتیجه رهایی از تنش و استرس است.

همچنین ماساژ باعث آزاد شدن هورمون های مفیدی مانند سروتونین و دوپامین می شود که منجر به القای اثرات مثبت در ما می شود.

● آنالیز کردن مو

برخی از شرکت ها ادعا می کنند که با آنالیز برشی از مو می توانند عدم سلامتی و یا کمبود ویتامین مو را تجزیه و تحلیل کنند. اگرچه آنالیز کردن می تواند وجود برخی سموم مانند سرب و آرسنیک را تشخیص دهد، اما نتایج آزمایش ممکن است تحت تاثیر شامپو و یا آلودگی هوا متفاوت باشد. به همین دلیل انجمن پزشکی آمریکا مخالف آنالیز مو برای تعیین درمان است. پس در این خصوص دقت بیشتری به خرج دهید.

اکنون با شناخت بهتر این عوامل، در پیشگیری از ریزش مو موفق تر خواهید بود.